De Stichting Floor & Aty Looy Foundation ondersteunt initiatieven die (de ontwikkeling van) historisch besef stimuleren. De Dikke Steen Award is de prijs voor een basisschoolleraar/Pabo-student die een originele en vernieuwende manier bedenkt én uitvoert om het historisch besef van zijn/haar leerlingen een ‘boost’ te geven. 

‘Volkse’ benaming voor zwerfkeien. In de voorlaatste IJstijd kwamen ze hier terecht, aangevoerd door landijs uit Scandinavië. In die periode onderging ons land ingrijpende veranderingen die ook nu nog merkbaar zijn (o.a. heuvelruggen). Ook veel andere zaken die in het verleden plaatsvonden, zetten een stempel op onze tijd. 

Je realiseren dat het verleden doorwerkt in de huidige wereld en het leven nu (‘we zijn de erfgenamen van toen’) en dat wat nu plaatsvindt, gevolgen kan hebben voor later. Dat noemen we historisch besef. Dat bewustzijn komt je niet zomaar aanwaaien. Je kunt het je geleidelijk aan eigen maken door kennis, inzicht en ervaring. De school kan jonge kinderen al uit de startblokken helpen. Hoe? Daar draait het bij deze award om.

Bedenk een originele en vernieuwende manier om het historisch besef (historisch bewustzijn) bij je leerlingen te helpen ontwikkelen. In 1994 kwam de eerste smartphone op de markt. Wat heeft dat met het leven van mensen gedaan? Wat waren de gevolgen van de uitvinding van de stoommachine, penicilline, buskruit, tv en benzinemotor? En wat is de impact van hoe het nu reilt en zeilt voor de wereld en de mensen straks? Je daarin verdiepen is niet onbelangrijk in een tijd waarin nepnieuws, complot-denken en deep-fake filmpjes het zicht op de werkelijkheid en wat er ooit echt gebeurde danig kunnen verstoren. 

De Dikke Steen Award bestaat uit een trofee voor in de prijzenkast en een geheel verzorgde groepsreis voor maximaal 40 kinderen en begeleiders naar een historierijke locatie zoals het Openlucht Museum Arnhem. Daar krijgt het gezelschap een VIP-ontvangst en kan het ervaren wat het met je doet als je door de geschiedenis loopt.

Bedenk voor je leerlingen een attractieve activiteit die hun historisch besef (historisch bewustzijn) prikkelt en stimuleert. Je kunt je daarbij op weg laten helpen. Bijvoorbeeld door gebruik te maken van vakliteratuur en wat internet en AI-programma’s (ChatGTP, Copilot) te bieden hebben. Maar ook in een brainstormsessie met collega’s. Voer de activiteit uit, vul het verslagformulier in (u vindt het onderaan deze pagina via een knop) en mail dat uiterlijk 1 maart 2025 naar info@floorenatylooyfoundation.nl. De prijswinnaar zal in de loop van april bekend worden gemaakt. De prijs wordt in het lopende schooljaar uitgereikt en gerealiseerd.

• Neem de tijd om tijdens reguliere geschiedenislessen met je leerlingen dieper in te gaan op de impact van gebeurtenissen uit het verleden op de wereld en het eigen leven nu. En op de mogelijke gevolgen van actuele situaties en gebeurtenissen voor de toekomst.
• Leerlingen kunnen hun (groot)ouders bevragen over de tijd dat er nog geen internet was. Hoe zagen hun leven en de wereld er toen uit? En wat denken zij en wij daarvan? 
• Hoe komen we aan al die straatnamen en gedenktekens? Kunnen we nieuwe straatnamen bedenken? Welke bestaande straatnamen zouden vervangen mogen worden?
• Hoe komt het toch dat je in ons land overal oude kerken ziet, maar geen oude moskeeën? 
• Hoe zag deze wijk (ons dorp, onze stad) er vroeger uit? Waarom kwamen en verdwenen er bijv. fabrieken, winkels, beroepen? Hoe zal het over 10 jaar zijn?
• Hoe komt het dat Nederland een koning heeft en de meeste andere landen niet?
• Over oude en nieuwe gebruiken en gewoonten: denk aan wat we eten, hoe we vakantie vieren, hoe we ons kleden, welke vervoersmiddelen we gebruiken, welke spelletjes we doen, de muziek die we mooi vinden, hoe we ons tegen de kou beschermen, hoe we nieuwtjes en berichten delen. Hoe zal misschien de toekomst zijn?

1. Doelen
   Zijn de doelstellingen van het project/onderwijsactiviteit duidelijk geformuleerd en gericht op het ontwikkelen van historisch besef bij leerlingen?
2. Inhoud
   Is de inhoud van het project relevant voor de leeftijd en het niveau van de leerlingen?
3. Methoden en werkvormen
   Welke methoden en werkvormen zijn in het project gebruikt om het historisch besef bij leerlingen te ontwikkelen? Zijn ze gevarieerd en stimuleren ze de betrokkenheid van leerlingen?
4. Authenticiteit
   Bevat het project historisch correcte informatie en is gebruikgemaakt van bronnen zoals documenten, voorwerpen en getuigenissen?
5. Evaluatie
   Is in het project een evaluatiecomponent opgenomen, zodat kan worden beoordeeld of de doelen zijn behaald en of de leerlingen daadwerkelijk historisch besef hebben ontwikkeld.
6. Samenwerking
   Is samengewerkt met historici, musea of andere deskundigen op het gebied van geschiedenis om zo de kwaliteit en de relevantie van het project te waarborgen?
7. Integratie
   In hoeverre wordt het project (straks) geïntegreerd in het onderwijsprogramma van de school?

De deelnemers van de Dikke Steen Award geven na overleg met de stichting toestemming hun idee en ervaringen te delen met (aanstaande) leraren van basisscholen elders in Nederland.

• Kooij, C. van der & M. de Groot-Reuvekamp (2021). Geschiedenis & Samenleving. Assen: Van Gorcum.
• Leeuwen, D, van, K.Henskens, O.Lammertink, P.Mannak en Y.Potjer (2024). Het grote geschiedenis-werkvormenboek. Assen: Van Gorcum.
• Sinnige, A. (2018). Historisch bewustzijn op de basisschool. Assen: Van Gorcum.